Mondriaan Fonds herijkt procedure en trekt eenmalig uit Rietveld Paviljoen
Nederland vertrekt in 2021 voor één keer uit het Rietveld Paviljoen tijdens de Biënnale van Venetië en stapt daarmee eenmalig van het hoofdpodium van het grootste internationale beeldende kunstevenement ter wereld. Ook de selectieprocedure voor de inzending van Nederland is anders dan anders. Dit keer is er geen open call en heeft een breed samengestelde internationale jury uit een longlist van curatoren en kunstenaars een shortlist geselecteerd. De 59e editie van de biënnale zal er voor Nederland dus één zijn die op vele vlakken verschilt met de voorgaande jaren. De radicale aanpak die breekt met de decennialange traditie geldt als herijking van het gehele proces. Een bewuste keuze van directeur Eelco van der Lingen.
Vernieuwing zou bij een event als de biënnale moeten horen, vindt Van der Lingen: ‘Het is goed om af en toe uit een patroon te stappen, zonder teniet te doen wat we vroeger hebben gedaan of in de toekomst zullen gaan doen. Alleen door een breekpunt met het verleden te creëren kun je herijken en een nieuw uitgangspunt formuleren.’ Sinds 1954 presenteert Nederland haar beeldende kunst-inzending tweejaarlijks in het Rietveld Paviljoen; een modernistisch gebouw in de Giardini waar verschillende landen hun nationale paviljoens hebben. Van der Lingen breekt nu met deze traditie.
‘De Giardini is een afspiegeling van geopolitieke machtsverhoudingen van weleer, dat wordt wel vaak vastgesteld, maar geen land wil de consequenties van die constatering aangaan en de plek in de Giardini opgeven. Tegelijkertijd is het voor ons goed om voor een keer uit deze comfortzone te stappen en om te kijken welke vrijheid het oplevert als we buiten de muren van het paviljoen treden. Dit geeft de Nederlandse inzending ook de kans tot een plan te komen waarbij geen rekening gehouden hoeft te worden met de context van Rietveld, het paviljoen of de Giardini.’
Rietveld Paviljoen in 2021
Het Rietveld Paviljoen in de Giardini zal tijdens de biënnale van 2021 in gebruik worden genomen door Estland. Estland organiseert al sinds 1997 tentoonstellingen op de Biënnale van Venetië, maar zou als jong Europees land nooit tot het centrum van de biënnale kunnen doordringen. Sinds 1996 mag er namelijk geen paviljoen meer worden bijgebouwd in de Giardini. De tentoonstelling van Estland wordt georganiseerd door het Center for Contemporary Arts (CCA) dat het gebouw zal huren van Stichting Rietveld Paviljoen. Eerder organiseerde het CCA tijdens de Biënnale van Venetië succesvolle tentoonstellingen op verschillende locaties in de stad.
Het Mondriaan Fonds
Het Mondriaan Fonds, het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed, is verantwoordelijk voor de Nederlandse inzending naar de beeldende kunst Biënnale van Venetië. De presentatie wordt gefinancierd uit het internationale budget dat het fonds ontvangt van het ministerie van OCW. Na afloop van de editie 2021 zal het fonds de verschillende opties onder de loep nemen en een nieuwe procedure ontwikkelen voor de toekomst. De Biënnale van Venetië gaat naar verwachting in mei 2021 van start. Zodra de procedure rond de inzending van 2021 helemaal is afgerond maakt het Mondriaan Fonds bekend wie de Nederlandse inzending verzorgt, wat de samenstelling van de jury is, en op welke locatie de presentatie zal plaatsvinden.