Voor de Nederlandse inzending voor de 60e internationale kunsttentoonstelling La Biennale di Venezia zal het collectief Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC), in samenwerking met kunstenaar Renzo Martens en curator Hicham Khalidi, een serie nieuwe kunstwerken presenteren. Deze tentoonstelling is onderdeel van hun voortdurende inzet om de plantage van Lusanga te bevrijden, te regenereren en weer tot heilige bossen te transformeren, en van hun grotere project van spiritueel, ethisch en economisch herstel. De tentoonstelling is van 20 april 2024 tot en met 24 november 2024 te zien in het Rietveld paviljoen in Venetië (IT) en tegelijkertijd in de White Cube in Lusanga (DRC).
Door de White Cube (het eerder door Martens en CATPC in Lusanga opgerichte museum) te koppelen aan het Rietveldpaviljoen in Venetië wordt een gelijk speelveld gecreëerd door en voor CATPC: dit is voor hen de volgende stap.
Voor zowel de tentoonstellingen in Lusanga als in Venetië zal CATPC nieuwe kunstwerken maken uit de aarde van de laatst overgebleven bossen rond de plantage, die vervolgens gereproduceerd worden in de palmolie en cacao die aan de plantage worden onttrokken. Ced’art Tamasala, namens CATPC:
“Elk beeld is een zaadje dat het sacrale bos terugbrengt. Deze sculpturen zullen functioneren als vehikels die een gedeelde rechtvaardige toekomst voor alle mensen mogelijk maken. Ze zullen helpen ons gestolen land terug te krijgen en het heilige bos terug te laten komen.”
Sculptuur die de Belgische koloniale officier Maximilien Balot voorstelt, 1931
Vooruitlopend op de gelijktijdige tentoonstelling in Venetië en Lusanga, heeft CATPC een verzoek ingediend voor de tijdelijke terugkeer van Balot, een voorouderlijk beeld dat werd gemaakt om de gemeenschap in 1931 te beschermen tegen het geweld van het plantageregime. CATPC gelooft dat met de terugkeer van het beeld het evenwicht kan worden hersteld en onrechtvaardigheden uit het verleden rechtgezet kunnen worden. Het beeld bevindt zich in de collectie van het Virginia Museum of Fine Arts (VMFA). Het artistieke team en de VMFA zijn momenteel in contact om de bruikleen mogelijk te maken.
Volgens CATPC moet opgemerkt worden dat veel westerse musea met winsten uit plantages zijn gebouwd en gefinancierd. Zij zijn van mening dat het nu de tijd is dat musea en kunstinstituten in de hele westerse wereld zich actief in moeten zetten voor inheemse gemeenschappen bij het terugwinnen en herstellen van hun land en het opnieuw verbinden met hun heilige bossen. Als het voorouderlijk sculptuur Balot, zelfs tijdelijk, naar de plantage kan worden teruggebracht, zal hun project enorm worden versterkt.
The Judgement of the White Cube
In CATPC’s nieuwste, nog niet uitgebrachte performancefilm ‘The Judgment of the White Cube’ wordt de White Cube – en alle white cubes – gegijzeld en aangeklaagd. De white cube wordt door de gemeenschap veroordeeld tot het vragen van vergiffenis en het terugbrengen van de voorouderlijke sculptuur Balot.
Ced’art Tamasala:
“Wij streven naar een scenario waarin het zweet en de opbrengsten van plantagearbeid veranderd worden in middelen om onze gemeenschap te herstellen. Het tentoonstellen en uitdrukken van onze ideeën in cacao en palmolie, stelt ons, CATPC, in staat geconfisqueerd land terug te kopen, het bos te herstellen en het vreedzaam samenleven tussen mens en natuur weer mogelijk te maken.”
Martens en Khalidi stelden voor om CATPC te betrekken bij de Nederlandse inzending voor de Biennale Arte 2024. Zij zullen de Nederlandse inzending benutten voor een presentatie van CATPC en in de catalogus dieper ingaan op het verhaal dat aan de basis ligt van die keuze. De Nederlandse inzending is in opdracht van het Mondriaan Fonds.
|