Symposium: de aanbevelingen van het panel

[scroll down voor video’s PALAIS de TOKYO / EASTSIDE PROJECTS  /FRAC,  introductie Eelco van der Lingen en toespraak  Ann Demeester] 

Tijdens het symposium Beeldende kunst in het hart van de samenleving op 8 juli 2022 is een panelgesprek gehouden over de toekomst van kunstpodia in Nederland met Jordy Clemens (wethouder cultuur Heerlen), Touria Meliani (wethouder cultuur Amsterdam), Eva Postema (zakelijk directeur BAK /  bestuurslid De Zaak Nu),  Joep Vossebeld (curator Odapark). De antwoorden van de sprekers zijn hieronder samengevat:

Hoe ziet het kunstpodium van de toekomst eruit?

• Eva Postema: “Het ultieme kunstpodium bestaat niet. Het is een divers veld waar kleine bottom-up initiatieven en grote instellingen tegelijkertijd opereren. Samen presenteren zij niet alleen kunst, maar spelen ze ook een rol op het gebied van educatie, het aanzwengelen van debat, etc. Zo’n divers ecosysteem waarbij deze verschillende rollen samenkomen, heb je nodig.”
• Joep Vossebeld: “Ik schets het liefst een dag uit het kunstpodium van de toekomst. ’s Ochtends komen we bij elkaar met andere instellingen om te bespreken hoe projecten gezamenlijk aangepakt kunnen worden, ook buiten de muren. Rond lunchtijd vraagt een medewerker van de Albert Heijn zijn vriendin ten huwelijk in ons gebouw. Daarna – bij een volgend overleg – heeft een vrijwilliger zijn gehoorapparaat niet goed afgesteld, de vierkante tafelbladen die hij komt brengen hadden eigenlijk rond moeten zijn. We sluiten de dag af met de lokale businessclub die een groot zeemonster van 2 jonge kunstenaars ruimhartig sponsort.”
• Jordy Clemens: ’’De stad moet het podium zijn, waarbij de hele stad fungeert als ecosysteem. Daarvoor heb je een goede infrastructuur nodig van instellingen en podia, maar ook voldoende rauwe randjes, verlaten pandjes en tochtige hoekjes waar zich nieuwe dingen kunnen ontwikkelen.’’
• Touria Meliani: ’’Het kunstpodium van de toekomst moet inclusief en voor iedereen toegankelijk zijn. Met verhalen van en voor iedereen, zeker voor de mensen die de weg naar het kunstpodium nog niet hebben gevonden.’’

Wat hebben cultuurmakers en beleidsmakers daarvoor nodig?

• Eva Postema: “Continuïteit en stabiliteit. Fair practice gaat niet alleen over geld, maar ook over weten dat je dat de komende jaren dit geld óók weer krijgt. Daarnaast, is ruimte belangrijk. Fysieke ruimte, maar ook ruimte om te vernieuwen, te innoveren en om de verbinding aan te gaan met de samenleving. Vaak worden indicatoren voor succes gemeten aan bezoekersaantallen en eigen inkomsten, terwijl sociaal ondernemerschap ook van belang is maar niet direct te kapitaliseren is. Je hebt kunstenaars nodig om nieuwe perspectieven te creëren, om risico’s te durven nemen en om te innoveren.”
• Joep Vossebeld: “Goede communicatie over en weer. De ruimte om af en toe ‘sorry’ te mogen zeggen. Er zijn zoveel regels waarvan ik niet weet dat je eraan moet voldoen. Het zou fijn zijn als beleidsmakers accepteren dat achteraf sorry zeggen ook kan gebeuren.”
• Jordy Clemens: ’’Erkenning is van groot belang, zowel op lokaal niveau als landelijk. Daarbij dient verder gekeken te worden dan de usual suspects. Wees trost en spreek het uit!’’
• Touria Meliani: ’’De afstand tussen cultuurmakers en beleidsmakers moet kleiner. Daar strijd ik elke dag voor. Het beleid zou beter moeten aansluiten en meer dienend zijn aan de kunstpraktijk. Het is als beleidsmaker belangrijk om te weten wat er écht speelt. Ga daarom altijd op werkbezoek, stel vragen en zorg dat de twee werelden één worden.’’

Welke stappen zouden we vandaag of morgen al kunnen zetten?

• Eva Postema: “We kunnen al heel veel stappen zetten. Je hoeft niet te wachten totdat alles rond is. Er zijn vandaag veel voorbeelden naar voren gekomen – ook uit het buitenland. Het zou fijn zijn als we die voorbeelden kunnen omzetten naar modellen en aanbevelingen die we in Nederland kunnen implementeren.”
• Joep Vossebeld: “Meer persoonlijk contact tussen beleidsmakers en makers – wij kunnen naar beleidsmakers bellen, maar beleidsmakers hebben ook zelf een telefoon. Zij kunnen ons ook benaderen en actief om feedback vragen. Werken de regelingen die we maken? Kunnen we ergens bij helpen? Gisteren kreeg ik een brief met daarin een afwijzing voor een vergunning. Naast veel tekst over voorwaarden stond hierin ook uitgelegd waar ik wél terecht kon. Heel fijn zo’n proactieve overheid.”
• Jordy Clemens: ’’We moeten niet vergeten te dromen en het onmogelijke van elkaar te vragen. Immers als je dan de helft krijgt, ben je al een heel eind. Als wethouder zou ik vaker overvraagd willen worden. In de dagelijkse praktijk komen er maar weinig instellingen en kunstenaars langs die dingen vragen die niet kunnen. Het mag allemaal best gekker en groter.’’
• Touria Meliani: ’’Overheden moeten toegankelijk beleid maken, zodat instellingen en kunstenaars weten waar ze moeten zijn en wat er mogelijk is. Wij kunnen er als overheid niet vanuit gaan dat iedereen weet hoe de ambtelijke wereld werkt of het jargon begrijpt. De gemeente moet de stap zetten naar de sector en de mensen toe. Tegelijkertijd moet de kunst en cultuursector begrijpen dat niet iedereen jou kent of weet te vinden. Nodig daarom mensen uit, ook of juist politici. Zorg daarom dat je al je raadsleden kent, bel ze op en nodig ze uit. Inspireren is een belangrijk onderdeel van je werk.’’