“Bij fotograferen speelt ethiek altijd een rol. Het is bijna onmogelijk foto’s te nemen van mensen zonder bewust of onbewust grenzen te overschrijden en zonder dat er dingen gebeuren die je niet wilde of niet had verwacht. Deze onverwachte aspecten worden vaak verdoezeld, terwijl ik het juist belangrijk vind ze ook te tonen.” Tot in soms pijnlijke dan weer smeuïge details beschrijft dubbeltalent Jan Hoek wat hem overkomt tijdens het fotograferen van mensen en dieren. Net zo belangrijk als de foto zelf ervaart Hoek het contact dat ontstaat tussen de fotograaf en het model. De notities maken deel uit van zijn presentaties en fotoboeken. Fotograferen verschaft hem toegang tot werelden die hij niet kent en die hem mateloos aantrekken. Zijn voorliefde gaat uit naar bijzondere mensen, in uiterlijk of gedrag, en naar bijzondere situaties. Steeds vraagt hij zich af: hoe kunnen zij een leven leiden dat anders is dan de mijne? Waarom ben ik anders dan hen?
Een bezoek aan een immense autosloperij in de Ghanese stad Kumasi liet een onuitwisbare indruk achter. Hoek legde het geschakeerde sociale leven vast dat zich tussen de autowrakken afspeelt in de panoramafoto Carland (2013). De tekst op Hoeks website verhult niet dat de gefotografeerde personen niet altijd even happig waren om te poseren voor de cameralens van de blanke westerling.
Tijdens een verblijf van drie maanden in het beruchte Thaise Pattaya verdiepte Hoek zich in de wereld van het sekstoerisme, met al zijn mores en stereotypen als ‘oude westerse man en jonge Aziatische blom’, uitbuiter en slachtoffer. In The Sex Bubble Pattaya doet Hoek verslag van zijn bevindingen, altijd met medewerking van de modellen die hij benaderde vanuit het idee dat “iedereen het uit eigen wil doet”. In de dertiendelige serie worden alle mogelijkheden ontvouwd waarmee de ‘aanbieders’ en ‘afnemers’ de seks/datingwereld naar hun hand zetten, uiteraard niet zonder parodiërende kantelingen.
Jan Hoek (1984, Utrecht), woont en werkt in Amsterdam
Tekst: Mirjam Westen, fragment uit Prospects & Concepts 2015, een uitgave van het Mondriaan Fonds.
Bekijk hieronder de korte film over het werk van Jan Hoek, gemaakt door (oud) VAV- student Gerrit Rietveld Academie Patricia Werneck.