Vraagtekens bij oorlogstaal door Miloš Trakilović

‘Het coronavirus is onzichtbaar en toch overal aanwezig. Voor mij is dat een uitnodiging tot bespiegelingen, ook al raakt de crisis direct mijn eigen praktijk als kunstenaar,’ vertelt Miloš Trakilović. ‘Ik was op volle toeren onderweg naar mijn eerste solotentoonstelling in het buitenland, bij Fragile Berlijn, met als titel ‘All but war is simulation’. Twee weken voor de opening moest ik het proces stopzetten vanwege de onvoorspelbare situatie. Ik zou een lecture-performance geven, live in een als filmset opgebouwde ruimtelijke installatie. Om die te realiseren had ik al geïnvesteerd in materiaal, productiekosten en vakspecifieke kennis. Technische precisie telt, want mijn video’s, performances en teksten gaan over de macht van taal en beeld in ons digitale tijdperk. Welke mechanismen sturen onze informatievoorziening? Wat zien we, maar ook: wat zien we níet, per ongeluk of opzettelijk?’

Trakilović (1989, Joegoslavië) groeide in Nederland op vanaf zijn vierde, toen hij met zijn familie de Bosnische burgeroorlog ontvluchtte. Geschiedenis, gewelddadige conflicten en de rol van de media dringen door in zijn werk. ‘Persoonlijke, politieke en poëtische reflectie komen samen,’ zegt hij, ‘cirkelend rond de vraag naar waarheid. Na de lockdown weerklonk in de politieke communicatie duidelijke oorlogsretoriek. Ik plaats daar vraagtekens bij. Dankzij de corona-overbrugging van het Mondriaan Fonds kan ik een kritische context aanscherpen in mijn lecture. Als essay publiceer ik een spin-off van ‘All but war is simulation’ via de Nederlandse ambassade in Berlijn, in een coproductie met kunstinitiatief Onomatopee in Eindhoven. Bij Fragile Berlijn bouw ik alsnog een autonome video-installatie, zonder live optreden. Er komen extra studio-opnames en productiekosten bij kijken, maar via de fondsbijdrage kan ik de schade indammen.’