Samenwerkende Amsterdamse Musea (SAM) vraagt namens alle Amsterdamse musea aan om samenwerking te intensiveren. De aanvraag heeft betrekking op educatie (museumplattegrond en educatiegids met een gemeenschappelijk educatief aanbod), rendabele bedrijfsvoering (gezamenlijke campagne zaalverhuur met een centraal callcenter en een magazine), een haalbaarheidsonderzoek naar gezamenlijke inkoop en een eerste pilot in samenwerking met de inkoopafdeling van het Van Gogh Museum, en de Plantage Amsterdam en tot slot de bekostiging van de kwartiermaker.
Thema’s: educatie, publieksbereik, zichtbaarheid
Deelnemende partijen: alle Amsterdamse musea
Bijdrage Mondriaan Fonds: €74.500
ERVARINGEN BIJ SAMENWERKEN:
Efficiëntie en kwaliteit omhoog, kosten naar beneden
Samenwerkende Amsterdamse Musea (SAM) wil de onderlinge samenwerking van 44 hoofdstedelijke musea intensiveren. Stichtingsdirecteur Björn Stenvers inventariseerde behoeften en startte pilots. “We hebben huiswerk voor jaren.”
(tekst Edo Dijksterhuis)
Hoe ziet de samenwerking eruit?
“Op wekelijkse basis zetten wij inventarisaties uit bij experts. Over audiotours bijvoorbeeld. Daaruit blijkt hoeveel musea tweetalige tours aanbieden, welke apparaten worden gebruikt, of en wat men eraan verdient. Vaak rolt er ook een naam uit van een goede serviceaanbieder en kunnen we gezamenlijk een deal maken, die korting oplevert of juist hogere kwaliteit.”
Educatie was een van de eerste onderwerpen om gezamenlijk aan te pakken. Welke resultaten zijn hier geboekt?
“Op dit vlak werd al veel samengewerkt maar overzicht ontbrak. Het aanbod bleek enorm: meer dan vijfhonderd producten, met redelijk wat doublures. Na de inventarisatie is dat aantal naar beneden gebracht en de kwaliteit van het aanbod omhoog.”
Zijn er ook aspecten van het museale bedrijf waarin samenwerking lastiger is?
“Ja. Zaalverhuur bijvoorbeeld. Organisators van grote evenementen zijn daar beter in. Maar het is niet ondenkbaar dat het in de toekomst gebeurt. Een aantal musea – de echte koplopers – werkt al actief samen bij het aankopen van abonnementen voor commerciële platforms als Booking.com.”
Hoe belangrijk is gezamenlijk optreden bij inkoop?
“Als je met een delegatie naar een congresbeurs gaat, kom je veel groter over en krijg je meer voor elkaar. Het maakt wat uit of je de 13 miljoen museumbezoekers vertegenwoordigt die heel Amsterdam aandoen of alleen de bezoekers van één instelling.”
Hoe worden de resultaten van de samenwerking gedeeld met het veld?
“De Amsterdam Museum Monitor – inmiddels is de derde editie verschenen – bevat geautoriseerde cijfers per kalenderjaar. De publicatie staat tevens online en er is nu ook een academische versie, met expliciete bronvermelding en methodologische achtergronden.”
Wat is de belangrijkste les die uit dit project kan worden getrokken?
“Dat musea meer van elkaar kunnen leren dan ze denken. Bij Amsterdamse musea werken 3.500 medewerkers en 600 vrijwilligers. Hun kennis wordt vaak wel binnen de eigen organisatie erkend en gebruikt, maar te weinig gedeeld tussen musea. Om die reden hebben we in 2015 de Amsterdam Museum Academie opgericht. Hier krijgt 350 man hospitality training van onder andere politie, rondvaartbootexploitanten en hoteliers, maar leren ze vooral van elkaar.”