Paulien ’t Hoen over onderzoeksproject moderne fotocollecties in musea

Foto’s op aluminium; foto’s zonder lijst; ingekleurde foto’s: hoe bewaar je die voor de toekomst? Zestien museale collecties, de Universiteit van Amsterdam en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed hebben hun krachten gebundeld in het project ‘Collectiekennis 2.0 / Fotografie’. Dit op initiatief van Stichting Behoud Moderne Kunst (SBMK), die eerder een gezamenlijk onderzoek leidde naar conservering van plastics in kunstcollecties.

Het fotoproject is urgent, vertelt projectleider Paulien ’t Hoen, om verlies van originele prints met alle informatie die daarin ligt opgeslagen te voorkomen.

‘De behoefte aan kennis over het behoud van analoge en digitale fotografie neemt toe.’

In de meeste musea ontbreekt dit specialisme, terwijl elke collectie beeldende kunst uit de 20^ste en 21^ste eeuw fotografie bevat.

Of het nu gaat om vroege contactvellen of recent werk op groot formaat. Fotografen als Ruff, Hütte en Gursky werkten hun monumentale foto’s af met plexiglas. Inmiddels is dat een veel toegepaste techniek. Maar die glanzende laag is gevoelig voor krassen, trekt stof aan en reageert anders op klimaatschommelingen dan de foto eronder. Hoe kunnen we deze fotowerken het beste opslaan en schoonmaken?’

Met een bijdrage van het Mondriaan Fonds en andere cultuurfondsen ontwikkelen de musea methoden om kunstfotografie te monitoren, samen met UvA-studenten die zich specialiseren in restauratie en conservering, ‘Het gaat om het vergaren en delen van kennis rond fotoprocedés, afwerking, dragers, terminologie en acquisitie. We maken een digitale tool voor het identificeren van fototechnieken en conserveringsmaatregelen. Doel is dit erfgoed duurzaam te bewaren en toegankelijk te houden voor publiek. Dit doen we door museumprofessionals bij te scholen en junior restauratoren op te leiden tot specialisten in moderne fotografie.’

Dit project werd mede mogelijk gemaakt door een Bijdrage Samenwerking Musea (sinds 1 januari 2021 Erfgoed Innovatie).