Afkomstig uit Rusland, waar bewegingsvrijheid decennialang alles behalve vanzelfsprekend was, kreeg Alina Ozerova (1983) een fascinatie voor gedwongen reizen, zoals evacuaties en momenten waarop de bewegingsvrijheid van lichaam en geest worden ingeperkt. Ozerova studeerde sociologie in Moskou, audiovisueel aan de Gerrit Rietveld Academie en volgde het postgraduate programma ‘Arts in Sound’ in Gent. In haar – soms interactieve – film- en geluidswerken komen die verschillende achtergronden bij elkaar.
Voor haar serie ‘non-vertical listening projects’ combineert ze kinesthesie (de gewaarwording van eigen lichaamsbeweging) met gerichte luisteropdrachten en fysieke oefeningen. De interactieve performance The ear is a muscle (2019) is daarvan een onderdeel. Daarvoor verleidt Ozerova bezoekers om liggend te participeren in een trainingssessie op yogamatten en in contact met zachte balvormige elementen informatie tot zich te nemen. Behalve slapen en misschien seks en sport zijn er tenslotte maar weinig momenten in het dagelijks leven waarbij we daadwerkelijk liggen. Ozerova: “In public we are mainly controlled by keeping ourselves in vertical mode. I want to question that type of vertical that freezes and alienates listener from sound-maker or performer. Alternatively I suggest non-vertical modes in which sonic and visual stimulation can take over not only our ears and eyes, but also limbs, joints, bones and body cavities.” Hoewel ze in het icoon van haar performance op een grappige manier zinspeelt op het oor als mossel – denk aan volledig afsluiting van de buitenwereld – gaat haar installatie vooral over luisteren als opdracht en fysieke oefening. Het oor, suggereert de kunstenaar, is ook een spier die je kan trainen, controleren en sturen.
Tekst: Esther Darley