De schilderijen van Elma Čavčić (1995) zien er lieflijk uit, maar schijn bedriegt. Wie langer kijkt, ziet door de zoete kleuren heen fragmenten van wrede taferelen zoals dode lichamen, tanks en wapens. Čavčić put voor deze schilderijen uit de verhalen van haar familie. Ze is geboren tijdens de oorlog in ex-Joegoslavië en vluchtte als peuter met haar moeder en haar broer naar Nederland. “We zijn afgestompt als het om oorlogsbeelden gaat”, zegt ze. “Via het lieflijke probeer ik de gruwelen van de oorlog op een andere manier te verbeelden.”
In eerdere werken baseerde Čavčić zich op de flarden van verhalen die ze tijdens haar jeugd hoorde. Voor haar nieuwe schilderijen ging ze echter gericht met haar ouders, ooms en tantes in gesprek over hun oorlogsherinneringen. De specifieke details verwerkte ze in de schilderijen. De huiskamer op The radio told us to leave immediately (2022) ziet er gezellig uit. Het spinnenwiel op tafel wordt echter niet gebruikt om garen mee te maken, maar om de radio mee aan te drijven. De omgevallen stoelen suggereren een plotseling vertrek. Family picknick (2023) is gebaseerd op de vlucht van Čavčićs familieleden. Toen ze bijna in veilig gebied waren, besloten zij even uit te rusten. Pas toen zagen ze de honderden dode lichamen om zich heen.
De lijsten om de schilderijen heen dienen niet slechts ter decoratie. Čavčić: “Ze laten zien hoe ieder verhaal een specifiek venster op de oorlog biedt, terwijl je het hele, allesomvattende verhaal onmogelijk in een woord of beeld kan vangen.”
Tekst: Sarah van Binsbergen