Videokunstenaar Emma van der Put richt haar cameraoog vooral op de openbare ruimte, bij voorkeur tijdens evenementen en op toeristische plekken. Zij vormen door de aanwezigheid van licht, geluid en de vele voorbijgangers een ready made decor. Haar opnames laat ze rusten tot het moment waarop duidelijk wordt welke beeldfragmenten zijn blijven hangen in haar hoofd. Haar handschrift ligt dan ook niet alleen besloten in de keuze van wat wel of niet wordt gefilmd, maar vertaalt zich vooral in het montageproces. De “afstandelijk betrokken houding” die zij tijdens het filmen inneemt, maakt plaats voor een analytische blik tijdens de montage. Zij wil “doordringen tot wat er zich tussen de regels van het verhaal van de plek afspeelt.” Haar ingreep in het zogenaamd ‘neutrale’ materiaal resulteert telkens in suggestieve videoloops die indirect de invloed van de media op ons kijkgedrag ondervragen.
In de video Fountain (2014) brengt zij door haar montagetechniek een classicistische fonteinsculptuur bij Paleis het Loo tot leven. Van der Put toont ons slechts de gezichten en handen van de knechtjes van Neptunus, zonder een beeld te geven van de tuin waarin de fontein staat. Zij monteerde de filmfragmenten zo dat er sprake lijkt van een zinderende relatie tussen de twee figuren en de grote vissen die zij vasthouden.
Kijken en bekeken worden in de openbare ruimte speelt een centrale rol in Ommegang (2015). De kunstenaar verkoos ditmaal niet haar eigen camera maar maakte gebruik van de filmbeelden die zij via een openbare camera op de Grote Markt in Brussel verzamelde. Via een toeristische website kan een ieder de richting van deze camera veranderen en inzoomen op details. Van der Put eigende zich de beelden toe van de jaarlijkse Ommegang op het Brusselse plein. Deze van oorsprong christelijke processie reconstrueert sinds een paar eeuwen de intrede in 1549 van keizer Karel V en zijn zoon Filips II van Spanje. Door de grove pixels en door de filmbeelden slechts in zwart-wit te tonen, wekt Ommegang de indruk een historische film te zijn waarin personages als edellieden, gildeleden en gezagdragers zich ophouden op een middeleeuws plein. Dan opeens ontdekken we tussen de menigte een groot beeldscherm waarop de processie live getoond wordt. Zo weten we dat deze processie in het hier en nu heeft plaatsgevonden. Via dergelijke mediabeelden tast Van der Put de openbare ruimte af en prikkelt ons kijkgedrag en tijdsbesef door ons letterlijk en figuurlijk parallelle werelden voor te houden.
Emma van der Put (1988, Den Bosch), woont en werkt in Brussel
Tekst: Mirjam Westen, fragment uit Prospects & Concepts 2015, een uitgave van het Mondriaan Fonds.
Bekijk hieronder de korte film over het werk van Emma van der Put, gemaakt door (oud) VAV- student Gerrit Rietveld Academie Elzbieta Szota.