Voor de in Griekenland opgegroeide Leandros Ntolas (1992) was geschiedenis alomtegenwoordig: verankerd in de tempels en ruïnes om hem heen en verscholen in de grond onder zijn voeten. Zijn nieuwsgierigheid naar de achterliggende geschiedenis van de onderwerpen waar hij mee werkt is daarop terug te voeren. Of het nu astronomie betreft, filosofie, architectuur of religie, na uitgebreid onderzoek brengt hij via zijn werk vaak onverwachte aspecten aan het licht.
In zijn nieuwe site specifieke installatie Four Elements, richt hij zich op de geschiedenis van de Van Nellefabriek. In de vorm van een archeologische opgraving van 10 x 6 meter buiten het gebouw, verlegt hij de focus van de architectuur – hét monument van Het Nieuwe Bouwen – naar de industriële en koloniale geschiedenis die met de fabriek en de materialiteit van zijn geschiedenis, en daarmee indirect ook met Rotterdam en Nederland, zijn verbonden. De titel is een verwijzing naar de tabak, koffie en thee die in de fabriek werden verwerkt én naar het water dat bij het transport van deze koloniale waren een belangrijke rol speelde. Voor de compositie baseerde Ntolas zich op de werkmethode bij opgravingen. Daarin verbeeldt hij via de verschillende aardlagen ook de verschillende productieprocessen die terug te vinden zijn in de structuur van het gebouw (8 verdiepingen voor tabak, 5 voor koffie en 3 voor thee). Zo toont elke laag sporen uit het voormalige productieproces zoals tabaksbladeren, rauwe en gemalen koffiebonen, theeblaadjes etc. Ntolas: “There is something in the process of excavating an archaeological site that deeply intrigues me; this act of bringing into light […] things and histories that you don’t necessarily expect to find. What interests me the most is the way we perceive and approach these findings, these histories; the way we try to make sense of them and put them into context.”
Tekst: Esther Darley