In poëtische, associatieve films met een sterk documentair karakter onderzoekt Marta Hryniuk (1991) hoe de geschiedenissen van plekken en gemeenschappen tot stand komen. Als een soort visueel etnograaf zoomt ze in op kleine alledaagse momenten en laat ze zien hoe die verweven zijn met grotere sociale en historische processen. Ze zoekt haar onderwerpen dicht bij huis, van de verhalen van vrouwen met een migratieachtergrond in haar woonplaats Rotterdam tot de geschiedenis van de Oekraïens-Poolse regio waar haar familie vandaan komt.
Hryniuk is in het bijzonder geïnteresseerd in de lappendeken aan narratieven rondom de voormalige communistische landen van Oost en Centraal Europa. De complexiteit van die regio belicht ze bijvoorbeeld in The Close River (2020), een film die ze schoot in het westen van Oekraïne. Het gebied grenst aan Polen en is gekoloniseerd geweest door Polen en de Sovjet-Unie. De camera tast het landschap van de regio af, langs sporen die herinneren aan de koloniale geschiedenis en nationalistische strijd. Voor de nieuwe film die ze bij Prospects laat zien keerde Hryniuk terug naar de Oekraïens-Poolse grensstreek. De film volgt amateur-etnograaf Khrystyna Bunii, die de lokale, door koloniale overheersing getekende geschiedenis van de regio Hutsulshchyna onderzoekt. Bunii trekt van dorp naar dorp en verzamelt foto’s en verhalen. Hryniuk noemt Bunii’s werk activistisch:
“Ze laat de dorpelingen, wiens ervaringen zelden vertegenwoordigd zijn in officiële discoursen, zelf hun verhaal vertellen.”
In associatief aan elkaar geknoopte scenes moedigt Hryniuk de toeschouwer aan om, net zoals Buniii doet, te zoeken naar verbindingen tussen de verhalen.
Tekst: Sara van Binsbergen