In 1977 werd de Voyager Golden Record door Nasa de ruimte in geschoten. Een gouden lp met geluiden en beelden die het leven op aarde moesten representeren. Een soort flessenpost naar de oneindige buitenaardse ruimte vanuit een diep menselijk instinct om contact te maken. Dit gegeven riep voor de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Oliver Barstow (1979) vragen op die aan de basis liggen van zijn artistieke praktijk. Hoe worden boodschappen verkondigd? Wat is de rol van het publiek en wat is de invloed van het medium op de inhoud?
Barstow is geïnteresseerd in publiceren in de breedste zin van het woord. Aanvankelijk werkte hij in Johannesburg vooral met drukwerk voor de door hem opgerichte uitgeverij Fourthwall Books, met name gericht op boeken. Nu concentreert hij zich vooral op tijdsgebonden media als radio en video. De zoektocht naar fysieke en zichtbare eigenschappen van het uitgezonden signaal, zoals licht en geluidsgolven, tussen de zender en de ontvanger lopen hierbij als een rode draad door zijn werk.
De films Vitality of the Wheel, The Ceromony of Nothing en Notes for a Seashell (2018) vormen een drieluik over Radio Kootwijk, het belangrijkste en eerste radiotelegrafisch zendstation dat in 1923 in gebruik werd genomen voor communicatie tussen Nederland en de toenmalige kolonie Indonesië. De rechtstreekse verbinding tussen Bandung en Apeldoorn vormde destijds ‘een wonder van moderne techniek’. Koningin moeder Emma opende in 1929 deze radio telefoondienst met de woorden: “Hallo Bandung, hoort u mij?”. Aan de hand van archiefmateriaal, gedichten, en beelden van de architectuur van het gebouw op de Veluwe toont Barstow hoe de geschiedenis ervan – en dus ook onze communicatie – wordt getekend door hoop, geloof in vooruitgang, macht en onvermogen. In S is for Signal verwerkte hij filmbeelden van het project in een collagereeks.
Tekst: Esther Darley