Vera Mennens (1991) vraagt zich af hoe je geschiedenis en historiografie als kunstenaar kunt onderzoeken. Is het mogelijk geschiedenis zodanig te reorganiseren, vertalen en herschikken dat er een nieuwe invalshoek ontstaat? Terwijl ze heden en verleden ontrafelt, vraagt ze zich af hoe het archief ons collectieve en persoonlijke geheugen helpt opbouwen en behouden en wat de toekomst van dat archief kan zijn. In het beantwoorden van die vragen begeeft ze zich op de grens van feit en fictie.
The Three Stages – waar Mennens al sinds 2017 aan werkt – is een onderzoeksproject naar aanleiding van de geschriften en verzamelingen van Eli Heimans (1861 – 1914), een van de grondleggers van de natuurbeschermingsbeweging in Nederland. Mennens onderzocht niet alleen de archieven en Heimans’ nalatenschap maar ging voor dit werk ook op reis: op zoek naar de man en de landschappen in zijn verhalen, ook om te bepalen hoe we omgaan met gearchiveerde geschiedenis en de manier waarop we de natuur in deze tijd ervaren. Door haar materiaal op een bepaalde manier te reorganiseren creëert ze nieuwe non-lineaire vertellingen en een netwerk waarin verleden, heden en toekomst via het imaginaire samenvallen. Video-essay’s met fictieve dialogen worden vergezeld door een wandkleed, gebaseerd op Heimans’ plattegrond van de omgeving rond Gerolstein (Duitsland) en het veldonderzoek dat Mennens daar zelf uitvoerde. Samen met de video’s legt het wandkleed een ruimte open aan relaties over én tussen tijd en plaats; een ruimte die uitnodigt om een positie te kiezen tussen het collectieve en persoonlijke, feit en fictie, verleden, heden en toekomst. Dit om nieuwe perspectieven en methoden te bepalen voor het onderzoek naar West-Europese geschiedenis.
Met dank aan: Marga Coesèl-Wouda (Heimans &Thijsse stichting, Amsterdam), Bram Langeveld (Natuur Historisch museum Rotterdam), Arike Gill (Naturalis Biodiversity Center Leiden), Kees de Jong, Hortus Botanicus Amsterdam, Arboretum Trompenburg Rotterdam, Jippe Kreuning, Naomi van Dijck, Jori Snels, Inge Molenaar, Stef Miero (TextielLab/Textielmuseum Tilburg) en Prins Bernard Cultuurfonds – Josine de Bruyn Kops Fonds.
Tekst: Esther Darley